Mission impossible

Je hoeft op school geen 10 te halen. Bedrijven hoeven bij audits niet direct aan alle eisen te voldoen. Wel moeten zij aantonen dat er groei is. Waarom is dit bij de RI&E dan anders?

Bij het toetsen van de RI&E wordt vaak vastgesteld dat deze niet volledig is. Maar dat kan ook bijna niet. Het criterium ‘volledigheid’ is immers zeer vergaand en daar valt bijna niet aan te voldoen.

100% volledigheid of 100% volmaaktheid is de vijand van het goede. Sterker, nu worden vaak gedrochten van lange aandachtspuntenlijsten ingevuld die daarna onhanteerbaar worden als werkdocument. Dus moet dat dan wel, een volledige RI&E

Kunnen we bij de RI&E het criterium volledigheid niet iets soepeler hanteren? Dus niet meer krampachtig streven naar 100% volledigheid, maar met een bepaald percentage genoegen nemen. Of op zijn minst in de eerste ronde de grootste (prioritaire) risico’s benoemen. Vervolgens een groeitraject afspreken dat bij de volgende RI&E een hoger percentage aan volledigheid wordt bereikt. De handhavende instanties moeten dan deze werkwijze ook accepteren. Gelukkig is dit bij de ongevalsanalyse al enigszins het geval als de Nederlandse Arbeidsinspectie daarbij ingeschakeld wordt.

In deze aanpak - niet direct 100% volledigheid nastreven - kunnen we gebruik maken van de Pareto-aanpak. Met 20% van de moeite kunnen we 80% effect bereiken. Dat geldt niet alleen voor de inventarisatie maar ook voor het aanbrengen van verbeteringen. De zogenaamde quick wins of het laaghangend fruit.

Bij verschillende verdiepende RI&E’s heb ik mij in stomme verwondering afgevraagd waarom we al deze energie erin steken om zo’n zeer gedegen RI&E te maken. Vaak is tijdens een eerste, oriënterend bezoek al duidelijk waar de grootste problemen zijn en wat hun grondoorzaken zijn. Waarom dan toch nog streven naar een veel uitgebreidere analyse om een nog volledigere diagnose te kunnen stellen? Die verdere volledigheid voegt eigenlijk niet veel toe. Blijkbaar kennen we daar niet de wet van de afnemende meeropbrengsten. We moeten proportioneel veel meer tijd en energie steken in het verkrijgen van slechts weinig meer opbrengst.

Daarom hier het pleidooi om met het criterium volledigheid iets minder strak om te gaan en meer groeitrajecten af te spreken.

Overigens geldt met de nieuwe eisen dat bij de RI&E ook de grondoorzaken en basisrisicofactoren (BRF’s) moeten worden benoemd. Daar wordt toch al een zekere mate van volledigheid mee bereikt. Niet alle symptomen op de werkplekken hoeven dan per se expliciet in kaart te worden gebracht. Als er maar wel een goed beeld van die BRF’s is. Als die dan vervolgens worden aangepakt, verdwijnen ook de knelpunten die tijdens de RI&E niet zijn opgemerkt, omdat de RI&E op dat punt niet volledig was.

Zo komt alles toch nog goed.